Andere Plechtigheden



Reeds op 2 november 1946 bracht een delegatie uit Knokke een hulde.


The Canadian Pipes Band luistert de plechtigheid op op 2 november 1988.


Canadese parade op 2 november 1989.


2 november 1990 : het Knokse politiekorps bewijst de eer rond het offerkruis, terwijl burgemeester graaf Leopold Lippens een toespraak houdt.


2 november 1993 : raadgevend minister T. Lonergan, schepen D. Lannoy, dhr. Myrhaugen, militair attaché, burgemeester Jean Rotsart de Hertaing, schepen De Schepper en senator De Zutter betreden het kerkhof.


Knokke-Heist

Het is nog steeds een jaarlijkse traditie dat de gemeenten Knokke en Heist (later Knokke-Heist) elk jaar op Allerzielen hulde komen brengen aan de gesneuvelde Canadezen, want beide gemeenten werden begin november 1944 door Canadese troepen bevrijd. In 1950 kwamen zij met enkele honderden wagens in de plassende regen, en dat was op zichzelf al indrukwekkend. Talrijke bloemstukken werden ingetogen aan de cenotaaf in het midden van het kerkhof neergelegd door de Verbroedering van het Geheim Leger, de politieke gevangenen, de verzetslieden, scholen, voetbalclubs, enz.

In 1953 waren het opnieuw een hele reeks gemeenteraadsleden en andere notabelen uit Knokke die onder leiding van de Knokse burgemeester op bedevaart kwamen naar Adegem. In het gezelschap bevond zich Steve Murry, een Engels sergeant-majoor die in 1944 als eerste soldaat Knokke binnenkwam. Hij was speciaal voor de herdenking uit Engeland overgekomen. Tot op de dag van vandaag houdt het gemeentebestuur van Knokke-Heist de jaarlijkse bedevaart in ere en elk jaar beleven de Knokkenaren in Adegem opnieuw 'hun' bevrijding. Overigens wordt in Knokke zelf ook heel wat verwezenlijkt ter ere van de Canadese bevrijders. Denk alleen maar aan de jaarlijkse bevrijdingsmars waaraan telkens vele tientallen wandelaars deelnemen.


De Vlaamse Oud-strijders


Huldebetoon vanwege de Vlaamse Oud-strijdersverenigingen.

Aan de vooravond van de jaarlijkse IJzerbedevaart kwamen eind juni 1980 de V.O.S.-verenigingen van Maldegem, Moerkerke-Damme en Knokke-Heist voor het eerst op bedevaart naar het Canadese kerkhof. Onder een druilerige regen werd aan het centrale offerkruis een krans neergelegd en er werd herinnerd aan het "NOOIT MEER OORLOG" dat de IJzertoren in Diksmuide siert. Ere-burgemeester Albert De Kesel en schepen mevrouw Van Cleemput-De Smet woonden de plechtigheid namens het gemeentebestuur bij. De plechtigheid zou elk jaar opnieuw aan de vooravond van de IJzerbedevaart worden Georganiseerd.

En de V.O.S. hield woord. Op zaterdag 2 juli 1983 waren niet minder dan 6 V.O.S.-afdelingen aanwezig die een stille optocht hielden naar de cenotaaf, waar een toespraak werd gehouden over het ontbreken van vrede in de wereld: Korea, Afghanistan, Ierland, Vietnam en nog enkele tientallen andere landen verkeerden in oorlog. "Oorlog is en blijft zinloos, het zijn steeds de kleinsten die er het meest onder te lijden hebben en die in de vuurlinies worden gejaagd," zo werd gesteld.

Eind augustus 1993 verwelkomden schepenen Boudewijn De Schepper en Noël Wille en gemeenteraadslid Achiel Goethals de V.O.S.-Ieden. In een toespraak werd herinnerd aan het testament van de IJzer dat nog steeds op uitvoering wacht en er werd ook op gewezen dat zolang het gezag en de politieke macht hand in hand gingen, er geen hoop kon zijn op een duurzame vrede. Lieve Blondeel Las enkele passende teksten voor en een samenzang besloot de korte maar sfeervolle plechtigheid.


Nederland twintig jaar bevrijd


Mei 1980 : Minister van Oud-strijderszaken, Daniël McDonald en de Canadese ambassadeur L. Lamoureux betreden het kerkhof voorafgegaan door de legeraalmoezeniers Lt. Col. A. J. Fralick en kapitein J.I.P. Pelletier.


Eresaluut door The Canadian Forces Band uit Ottawa.

Ter gelegenheid van de twintigste verjaardag van de bevrijding van Nederland in 1965 werd in de provincie Zeeland een speciaal "Comité Bevrijding Nederland" gevormd, dat het initiatief nam voor de plechtige herdenking op het Canadese kerkhof op dinsdag 4 mei 1965. Van alle Zeeuws-Vlaamse gemeenten tussen Cadzand en de Braakman traden de burgemeesters toe tot dit comité. Notaris Mijs uit Oostburg was voorzitter en burgemeester M.G.M. van Berkel uit Aardenburg nam het secretariaat waar.

Op het kerkhof vormden een detachement Belgische, Canadese en Nederlandse troepen de erewacht terwijl het fanfarecorps van de Nederlandse genie voor de passende muzikale omlijsting zorgde. Na de toespraken, de bloemenhulde, het spelen van de volksliederen en de Last Post werd het hele gezelschap door het gemeentebestuur van Sluis ontvangen.

Het Ministerie van Landsverdediging wou meer inlichtingen over deze plechtigheid en over de geplande Nederlandse 'invasie', maar burgemeester De Kesel antwoordde geruststellend dat het "een plechtigheid was in het raam van de viering van de 20ste verjaardag van de bevrijding van het ganse Nederlandse grondgebied en dat op die dag in alle delen van Nederland plechtigheden worden ingericht."

Ter gelegenheid van de 35ste verjaardag van Nederland werd in mei 1980 opnieuw de Nederlandse bevrijding herdacht, dit keer in de aanwezigheid van Canadees minister van Oud-strijderszaken Daniel J. McDonald, van ambassadeur Lucien Lamoureux, de Belgische minister van Landsverdediging José Desmarets en van talrijke andere prominenten. De eregarde bestond uit een detachement van het Canadese leger in Duitsland terwijl The Canadian Forces Central Band uit Ottawa voor de muzikale omlijsting zorgde. Het eresaluut kwam van de Koninklijke Canadese Dragonders.


Fakkeltocht voor de Vrede

Op vrijdag 23 januari 1970 werd door de voorzitter van de Adegemse Jeugdraad, de heer Achiel Goethals, en in samenwerking met de gemeentelijke jeugdraden van Maldegem, Moerkerke, Sint-Laureins, Eeklo, Kaprijke en Waarschoot het initiatief voor een avondlijke vredestocht naar het Canadees kerkhof genomen. In die periode heerste er in de rangen van de jongeren een sterke vredesgedachte die zich uitte in allerlei ludieke maar ook wel ernstige betogingen en manifestaties tegen bijvoorbeeld de proliferatie van kernwapens en tegen het gebruik van andere onmenselijke vernietigingstuigen.

In de kringen van het Adegemse gemeentebestuur en ook in andere kringen keek men wel even op toen men van deze optocht hoorde. Het Ministerie van Landsverdediging en zelfs de Bijzondere Opsporingsbrigade wilden alles en nog wat weten over de deelnemers aan de geplande manifestatie en over het verloop ervan, want men was zeer beducht voor opstootjes of vandalisme. Slechts nadat Achiel Goethals een document had ondertekend waarin hij zich persoonlijk verantwoordelijk stelde voor de eventuele gevolgen, werd het licht op groen gezet. Uiteindelijk kreeg de actie de steun van zowel rijkswacht als politie.

Vanuit het hele Meetjesland stapten zingende jongeren op naar het kerkhof om er de vrede te dienen door aan te sluiten bij de wereldstromingen en om een eenvoudige en stille hulde te brengen aan de gesneuvelden uit de bevrijdingsgevechten. Op het kerkhof was het helden kruis helrood verlicht en achteraan tegen de openluchtkapel stonden drie in het wit geklede jongeren met een reusachtig wit kruis waarop stond: MEER LIEFDE ...GEEN OORLOG. Onder dof tromgeroffel nam iedereen zijn plaats in, en in enkele aandachtig beluisterde toespraken werden doel en zin van de bijeenkomst uit de doeken gedaan. Na een evocatie van alle gesneuvelden op het kerkhof volgde een optreden van de vendelzwaaiers van de K.L.J. uit Oostwinkel en Maldegem.

De optocht van de meer dan 500 jongeren die op die donkere, regenachtige avond met hun brandende fakkels in eerbiedige stilte langs de graven van de gesneuvelden stapten, was indrukwekkend en sfeervol. Niet één wanklank werd gesignaleerd, alles verliep zoals de organisatoren hadden voorspeld. Muisstil werd het toen het Blowing in the Wind en We shall overcome werd aangeheven dat door iedereen en sourdine werd meegezongen. Door de regen heen klonk vanuit een donkere hoek van het kerkhof de Last Post, gevolgd door het Te Velde. Een gezongen Onzevader en een trompetsolo besloten deze toch wel merkwaardige manifestatie. ln stilte wandelde iedereen naar de zaal D'Havé waar een sing-in de jongeren nog dichter bij elkaar bracht.

"Wie er geweest was zal moeten bekennen: het was schoon, het was ontroerend, het was waardig, het was bemoedigend. De leiders mogen gelukgewenst worden om hun prachtig initiatief, hun organisatie, hun leiding en hun durf die door de jeugd tenzeerste werd gewaardeerd," luidde het commentaar in Vrij Maldegem. Het was een der zinvolste herdenkingen die ooit op het kerkhof waren georganiseerd. Zonder militairen, zonder vooraanstaanden, maar met een ziel en een hart, het hart van de jeugd dat hunkerde naar vrede en zekerheid. Jammer dat het bij die éne keer is gebleven.


Verbroedering

L'histoire se répète, en de vijanden van vroeger werden weer vrienden. Ter gelegenheid van de Verbroederingsfeesten in Maldegem werd dat ook daadwerkelijk aangetoond. Zo was in 1978 het merkwaardige beeld van de burgemeesters van de vier verbroederingsgemeenten (dus ook die van het Duitse Lampertheim) te zien die broederlijk naast elkaar voor het offerkruis stonden voor het neerleggen van een krans.

Bij zijn bezoek aan Maldegem in 1986 stond burgemeester Dieter uit Lampertheim er op persoonlijk een krans neer te leggen op het kerkhof." Het is onze plicht om hulde te brengen aan de talrijke gesneuvelden. Het is een zwarte periode uit onze geschiedenis, en een periode waar heel wat Duitsers niets mee te maken willen hebben. Wat toen gebeurd is, is wreed en onherstelbaar, maar de generatie van nu kan daar niets aan doen of aan veranderen...", zei de Duitse burgemeester.

En daarmee was de cirkel van de geschiedenis rond en kon de zoveelste dramatische periode waarin de bevolking zo verschrikkelijk had geleden, worden afgesloten.




Ook Eeklo herdacht in 1984 zijn bevrijding, tezamen met een afvaardiging van de Lincoln en Welland Association. Burgemeester Alfons Coppieters en de Canadese veteranen brachten een druk bijgewoonde hulde op 18 september 1984.


© Hugo Notteboom / Heemkundige Kring Het Ambacht Maldegem, 1994
Deze webpagina bevat auteursrechtelijk beschermd materiaal. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd door middel van druk, fotocopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur.

Home